Opwek

Energie kun je duurzaam opwekken. Dit betekent dat je energie opwekt uit bronnen die niet opraken.  De meest bekende vormen van duurzame energie opwek zijn energie uit zon en wind. Je kunt deze energie opwekken voor jezelf thuis, op je dak of in de tuin, maar dat kan ook met een VVE (vereniging van eigenaren), via een energie coöperatie (SCE = subsidie coöperatieve energieopwekking) of met de SDE (stimulering duurzame energieopwekking) subsidie.

Via SDE is het mogelijk om bijvoorbeeld een zonnepark te ontwikkelen, zoals via de tender bij gemeente Maashorst (windmolens zijn in de gemeente Maashorst helaas niet mogelijk vanwege vliegbasis volkel). Hier kun je als inwoner, of bedrijf in mee participeren en/of investeren. Gemeente Maashorst streeft naar 50% lokaal eigendom. Hierbij hebben de direct omwonende meestal inspraak in hoe het park eruit komt te zien en kunnen zij (en de rest van de gemeente) financieel deelnemen aan het project.

SCE is een subsidie waarbij een energie coöperatie kleinschalig >15 kWp <500 kWp energie opwekt. De deelnemers uit dezelfde postcode of die daaromheen kunnen maximaal investeren voor 5 kWp per persoon. Voor meer informatie kijk op https://www.rvo.nl/subsidies-financiering/sce

Duurzame energie opwek voor thuis

Duurzame energie opwek voor thuis kan geld besparen en is goed voor het milieu. Met de huidige technieken kun je momenteel elektriciteit en warmte opwekken.

Warmte

Warmte wordt veel al door zonneboiler systemen opgewekt. Hiermee komt er een buizensysteem of een verdikt ‘zonnepaneel’ (met daarin de buizen) op het dak te liggen. De warmte wordt opgevangen door de buizen en via leidingen wordt er water in een boilervat opgewarmd. Met dit boilervat kun je warmwater tappen, dus kranen in keuken en badkamer, maar ook douche. Daarnaast is het met sommige grotere vaten ook mogelijk om een CV of warmtepomp te ondersteunen voor de verwarming van het huis. In de zomer levert het systeem door meer zon en hogere temperatuur natuurlijk meer energie op dan in de winter, maar het rendement van het zonneboiler systeem kan in de winter bij 7 graden nog tot zo’n 50 % zijn ten opzichte van de zomer.[1]

Naast de traditionele zonneboilers heb je ook PVT-panelen. Dit zijn panelen die elektriciteit opwekken (PV) en daarnaast ook warmte (T). Achter de zonnecellen voor de elektriciteit opwek, zitten de buizen om de warmte van de cellen op te nemen en af te voeren. Hierdoor blijven de zonnecellen op een lagere temperatuur en is dit goed voor de opwek van de elektriciteit. (Meer uitleg over elektriciteit opwek van een zonnepaneel en de verhouding met temperatuur staat hieronder bij de uitleg over de zonnepanelen.)

Het voordeel van een PVT-paneel is dus dat je én elektriciteit kunt opwekken én warmte. De nadelen van een PVT-paneel is, dat het vaak duurder is, dan losse zonnepanelen en een losse zonneboiler systeem. Daarnaast leveren de PVT-panelen vaak minder elektriciteit op per paneel dan een normaal zonnepaneel (PV).

[1] Informatie van https://www.zonneboiler-advies.nl/zonneboiler-winter

Elektriciteit

Elektriciteit wordt bij particuliere huishouden bijna altijd opgewekt door de ‘gewone’ zonnepanelen (PV). Deze panelen zetten licht om in elektriciteit. In de zomer is het langer licht en staat de zon hoger, waardoor er meer elektriciteit wordt opgewekt dan in de donkere dagen van de winter.

Maar het is niet altijd zo dat juli en augustus de beste maanden zijn voor de zonnepalen. De zonnepanelen hebben een zogenaamd negatief temperatuur coëfficiënt. Dit wil zeggen dat hoe hoger de temperatuur, hoe lager de efficiëntie van het paneel. Hierdoor is het vaak dat midden in de zomer je zonnepanelen set niet het maximale vermogen halen.

Je ziet daarom vaak dat in (maart), april en mei de hoogste vermogens behaald worden. En omdat de lente de afgelopen jaren ook heel zonnig kunnen zijn, zijn deze maanden vaak beter voor je opbrengst dan de zomermaanden. Ook al is het minder lang licht in de lente, dan in de zomer.

Naast de zonnepanelen kan er ook elektriciteit opgewekt worden door windmolens. Voor huishoudens zijn windmolens helaas vaak niet rendabel, omdat de kleine formaat windmolens voor huishoudelijk gebruik vaak relatief duur zijn voor de energie die ze opwekken.

Windmolens voor huishoudelijk en klein zakelijk gebruik heb je in een aantal vormen. De horizontale as molens, deze lijken op de grote windmolens, maar zijn veel kleiner. Of de verticale as windmolens, waarbij de bekendste vorm waarschijnlijk de windwokkel is.

Het vervelende aan windmolens is, dat het vermogen van de windmolen kwadratisch toe neemt met het oppervlak. Dus is je windmolen 2x zo groot, dan is het vermogen 4x zo groot. Is de windmolen 10x zo groot, dan is het vermogen 100x zo groot. Dit verklaart ook waarom de grotere windmolens steeds groter worden.

In een stad of dorp is een windmolen vaak niet rendabel (koste technisch) om aan te schaffen. Maar dit kan wel het geval zijn voor boeren bedrijven, met een weiland waar weinig bomen of struiken staan. Hier zou een relatief kleine molen (30 meter hoog) mogelijk een uitkomst zijn om voor een deel te voorzien in eigen gebruik.

Daarnaast leveren windmolens in de zomer minder elektriciteit op, maar meer in de winter. Omdat het in de winter vaker harder waait dan in zomer.

Grootschalige opwek

Grootschalige energie opwek gebeurt in Nederland vaak door windmolens of door zonnedaken of zonneparken. In de gemeente Maashorst kunnen door vliegbasis Volkel hoogst waarschijnlijk geen windmolens geplaatst worden. De grootschalige energie opwek voor de gemeente Maashorst dient dus uit zonneparken of zonnedaken te komen.

Hierbij is in het beleid van de gemeente Maashorst opgenomen dat nieuwe grootschalige opwek voor minimaal 50% in lokaal eigendom dient te zijn. Dit betekent dat als er een project wordt opgestart dat minimaal 50% van de financiën en opbrengsten voor de inwoners van de gemeente Maashorst zijn. Daarnaast hebben de deelnemers (enige) inspraak in meerdere aspecten van het project.